Camino Primitivo – droga z Oviedo do Santiago de Compostela
Taka myśl na początek podróży.
„Podróżowanie jest brutalne. Zmusza Cię do ufania obcym i porzucenia wszelkiego, co znane i komfortowe. Nic nie należy do ciebie, poza najważniejszym – powietrzem, snem, marzeniami, morzem i niebem.” C. Pavese
Poznaj trasę Camino Primitivo w 7 minut – zobacz film
Camino Primitivo dzień po dniu czyli od czego zacząć i czego się spodziewać?
Camino Primitivo ma swój początek w Oviedo, w stolicy księstwa Asturii. Droga do Santiago de Compostela to około 320 kilometrów i najczęściej dzieli się ją na 12-14 etapów, co daje średnio dziennie 23-27 kilometrów do przejścia. „Średnio”, to znaczy, że jednego dnia, do przejścia, będzie więcej a drugiego dnia mniej kilometrów. Nie bez znaczenia jest również pagórkowaty i średnio górski profil tego szlaku, który na całej długości, pokazuje około 8.630 m podejść i około 8.780 m zejść.
W zasadzie każdego dnia idzie się na zmianę w górę i w dół. Podobnie jest z rodzajem nawierzchni dróg, które zmieniają się od asfaltowych, przez polne i leśne drogi szutrowe, dalej przez często błotniste i śliskie ścieżki gruntowe aż po kamieniste podejścia i zejścia zwłaszcza na górskich odcinkach. Warto wiedzieć, że poza dwoma odcinkami z jednostajnym wzrostem wysokości (droga Por Hospitales i droga do Puerto del Palo) albo jednostajnym spadkiem (zejście do zbiornika Salime), droga cyklicznie zamienia podejścia z zejściami, dzięki czemu łatwiej jest przechodzić dziennie kilkaset metrów przewyższenia.
Czy Camino Primitivo to trudny szlak?
Camino Primitivo na pewno jest szlakiem trudniejszym i bardziej wymagającym niż inne drogi i warto być na to przygotowanym kondycyjnie. Wcześniejsze przygotowanie fizyczne wpływa później na radość jaką daje wędrówka w górzystym terenie z pięknymi widokami i obcowaniem z naturą. Dobre przygotowanie kondycyjne pozwala nam skupić się na przyjemnych aspektach drogi a nie na „walce ze zmęczeniem by dojść do kolejnego albergue”.
Czy trasa Camino Primitivo biegnie przez miasta czy odludne tereny?
Trzy największe miasta na Camino Primitivo to Oviedo, Lugo i Santiago de Compostela, z tego dwa znajdują się na początku i końcu drogi. Pomijając dwa kolejne miasta Tineo i Melide, które są od nich ponad dziesięciokrotnie mniejsze, można powiedzieć, że cała, pozostała część szlaku prowadzi głównie przez tereny niezamieszkałe albo przez ciche i spokojne wioski i miasteczka. To właśnie jest wielką zaletą Primitivo – cisza, spokój i duch historii zamknięty w starych budowlach i miejscach.
Jeśli dodać do tego wieczną zieloność Asturii, to wędrując lasami i górskimi ścieżkami, często można mieć wrażenie przeniesienia się w czasie o kilkaset lat. Ta zieloność bierze się głównie z tego, że często padają tu deszcze. Koniecznie trzeba to mieć na uwadze pakując do plecaka kurtkę od deszczu, poncho, raincover na plecak i spodnie przeciwdeszczowe. W zamian za trudniejsze czasami warunki przejścia, droga odwdzięcza się pięknymi krajobrazami, dziewiczością natury oraz bezpośrednimi spotkaniami ze zwierzętami, w tym również dziko żyjącymi końmi, nie mówiąc już o zwierzętach hodowlanych na pastwiskach.
Czy dużo pielgrzymów wybiera trasę Camino Primitivo?
W odróżnieniu o innych, tą drogą wędruje zdecydowanie mniej osób niż na przykład na drodze francuskiej, portugalskiej czy del Norte. Daje to szanse na wyciszenie w drodze, niespieszne pielgrzymowanie i cieszenie się wędrówką. Relatywnie mniejsza liczba pielgrzymów i wędrowców, wpływa na dobre ich postrzeganie przez mieszkańców tych rejonów oraz przez właścicieli miejsc noclegowych, barów, restauracji i innych usług.
Gościnność, otwartość i gotowość do rozmowy jest tu naturalnie oczywista. Na szczególną uwagę zasługują albergues, w których opłata za nocleg jest „donativo”. Często niewielkie, na kilkanaście miejsc noclegowych schroniska, poza noclegiem dają poczuć prawdziwego ducha dawnego pielgrzymowania. Nocleg jest tutaj połączony ze wspólna kolacją oraz wspólnym śniadaniem, a rozmowy jakie toczą się do późnych godzin nocnych na długo zostają w pamięci. To właśnie w takich miejscach otwierają się ludzkie serca, kiedy opowiada się zupełnie obcym osobom o powodach swojego pielgrzymowania albo o marzeniach związanych z własnym życiem.

Primitivo – skąd taka nazwa i jak to się wszystko zaczęło..
Historia pielgrzymek do Santiago ma swój początek w IX wieku w Oviedo, skąd miał wyruszyć król Asturii Alfons II Wstydliwy, aby pielgrzymować do odnalezionego czy odkrytego grobu świętego Jakuba. Trasa którą szedł przez górzyste tereny Asturii i Galicji, została później nazwana Camino Primitivo, czyli drogą pierwotną albo pierwszą. Od tego czasu ludzie zaczęli pielgrzymować do grobu świętego Jakuba z różnych stron Hiszpanii oraz reszty Europy.
Wędrowali w różnych intencjach, dziękując za coś, prosząc o coś lub w nadziei na odmianę swojego życia. Najbardziej popularne szlaki to Camino Frances, Camino del Norte, Camino Primitivo, Via de La Plata czy Camino portugalskie. Jest ich znacznie więcej, tych mniej popularnych, trochę mniej znanych, jednak to Camino Primitivo jest tą drogą, od którego wszystko się zaczęło.
Kiedy najlepiej jechać? Pogoda na Camino Primitivo?
Camino Primitivo prowadzi przez dwie, często deszczowe a przez to, wiecznie zielone krainy – Asturię i Galicję. Droga, zwłaszcza w swej górskiej części, jest bardzo widokowa i krajobrazowa, co w połączeniu z bujną zielenią roślin staje się wspaniałym miejscem do odpoczynku i kontemplacji w drodze. Dodatkowo, ze względu na jej górski charakter wędruje tutaj mniej ludzi niż na tych najbardziej popularnych drogach, francuskiej czy portugalskiej.
Połączenie natury, mniejszej ilości ludzi oraz solidnej dawki wysiłku fizycznego pomagają w wyciszeniu i powolnemu wchodzeniu w głąb siebie. Przy deszczowej pogodzie, szlak staje się miejscami błotnisty i śliski co jednak nie umniejsza jego atrakcyjności. Z uwagi na te uwarunkowania, odradza się wędrówkę Primitivo w zimie. Wędrowanie w śniegu i błocie w górskim terenie staje się bardziej niebezpieczne i może być przyczyna kontuzji i wypadków np. na śliskich zejściach.
Latem w górach może być z kolei gorąco, więc najlepszym wyborem są wiosna i jesień. Należy jednak brać pod uwagę anomalia pogodowe, które coraz częściej dotykają Świat i Europę i decyzja, kiedy najlepiej wyruszyć na wędrówkę, nie jest już tak oczywista.
Z uwagi na rosnąca popularność tego szlaku, z roku na rok powstaje coraz więcej albergues przygotowanych na przyjęcie pielgrzymów i wędrowców. Miejsca, w których powstają, warunkują dystans do przejścia każdego dnia. Jeśli dołożyć do tego, że większość osób idzie podobnym tempem, to często jest tak, że każdego dnia spotykamy się w tych samych albergues, jemy posiłki w podobnych miejscach a czasem nawet wędrujemy wspólnie. W ten sposób, często, rodzą się przyjaźnie międzynarodowe.
Oczywiście jeśli tylko potrzebujemy spokoju, samotności czy wyciszenia, znajdziemy je bez problemu w samotnej wędrówce. Mówi się, że „na Camino nigdy nie będziesz sama czy sam”. Jeśli potrzebujesz iść w towarzystwie, to znajdziesz je, nawet gdybyś wyruszyła samotnie, a jeśli potrzebujesz samotnej wędrówki to zostanie to uszanowane.
Jak może wyglądać dzień po dniu Twoje Camino Primitivo?
Poniżej pokażę Ci kolejne etapy mojej wędrówki w maju 2024 roku. Znajdziesz tu też komentarze czy podpowiedzi z wcześniejszego przejścia w październiku 2023. Możesz je potraktować jako gotowy plan drogi albo modyfikować zależnie od Twoich potrzeb czy możliwości.
Dzień „zerowy” to dzień przylotu i dojazdu do Oviedo. Zależnie od Twoich preferencji możesz wybrać lot do Madrytu a później przejechać do Oviedo autobusem lub pociągiem, lub wybrać lot łączony np. do Mediolanu i stamtąd do lotniska Asturias, które jest oddalone o 45 minut jazdy autobusem od Oviedo.
Zanim wyruszysz na swoją wędrówkę, jeśli tylko nie przylatujesz do Asturias w nocy, warto zobaczyć gotycką Katedrę San Salvador wraz z muzeum przy kościele. W katedrze też dostaniesz pierwszą pieczątkę do Twojego paszportu pielgrzyma.
Ważna informacja.
W tym artykule opisuję dokładnie pierwszy etap/dzień na Camino Primitivo. Kolejne dni opisane są jedynie skrótowo, ponieważ całość informacji o proponowanych miejscach do spania, kosztach, ciekawych miejscach wartych odwiedzenia całej logistyce wyjazdu, zawarłem w „Przewodniku Camino Primitivo – śladami Wojtka Z Plecakiem Bez Biura”. Wszystkie informacje zebrałem osobiście wędrując tym szlakiem w październiku 2023 i w maju 2024 roku. Tym samym są to bardzo aktualne informacje. Mapy i ślady gpx odzwierciedlają dokładnie trasy, którymi szedłem.
Dzień „zerowy” to dzień przylotu i dojazdu do Oviedo. Zależnie od Twoich preferencji możesz wybrać lot do Madrytu a później przejechać do Oviedo autobusem lub pociągiem, lub wybrać lot łączony np. do Mediolanu i stamtąd do lotniska Asturias, które jest oddalone o 45 minut jazdy autobusem od Oviedo.
Zanim wyruszysz na swoją wędrówkę, jeśli tylko nie przylatujesz do Asturias w nocy, warto zobaczyć gotycką Katedrę San Salvador wraz z muzeum przy kościele. W katedrze też dostaniesz pierwszą pieczątkę do Twojego paszportu pielgrzyma.
Camino Primitovo Dzień 1 – Trasa z Oviedo do Paladin (20 km)
- Dystans: 20 km
- Profil trasy wznios/spadek: 467/677m
- Czas ruchu/całkowity czas: 4/6 godzin
Polecane albergue:
- Nazwa Villa Palatina: koszt 20 €
- Adres: Paladín n4, 33190 Valduno
- Lokalizacja gps: 43.39968, -6.01417
- Nr telefonu: +34603402500
- E-mail: hola@villapalatina.es
- Strona: villapalatina.es
- Charakter albergue: prywatne
- Liczba miejsc noclegowych: 32 w 4 pokojach + 3 pokoje po 2,2,3 osoby,
- Dostęp do kuchni: NIE (W budynku jest restauracja z typowym jedzeniem z Asturii, przygotowywanym na produktach z własnego gospodarstwa rolnego)
- Pralka/suszarka: TAK
- Bar/sklep: NIE
- Sytuacje awaryjne: W przypadku kontuzji lub niedyspozycji zdrowotnych w bliskiej odległości znajdują się dwie stacje kolejowe. Pierwsza w Vega de Anzo – 1,9 km w kierunku do Oviedo, druga w Peñaflor/Apdro 3,4 km w kierunku do Grado.
Alternatywne albergue:
- Alternatywne albergue znajduje się w Grado: około 6 km od Paladin
- Charakter albergue – municypalna: koszt – donativo
- Adres: Pilgrims’ Hostel Villa de Grado, C. Maestra Benicia, 1, 33828 Grado
- Lokalizacja 43.39111, -6.07080
- Telefon +34 985752766
- Liczba miejsc noclegowych 16 w 1 dormitorium
- Kuchnia – TAK, istnieje możliwość przygotowania samodzielnie posiłków



Ciekawostki i ważne informacje na tym etapie.
Swoją wędrówkę zaczniesz w Oviedo przy katedrze San Salvador. Stojąc na Plaza de Catedral, plecami do katedry, w prawym rogu placu znajdziesz, na chodniku, metalową tablicę informującą o tym, że w tym miejscu rozchodzą się drogi Camino del Norte i Camino Primitivo. To ważny punkt aby wybrać właściwy kierunek. Wyjście z miasta jest długie i co bardzo ważne, jest oznaczone muszlami jedynie umiejscowionymi na chodniku.
Charakterystyczne żółte strzałki zaczną się pojawiać dopiero kiedy zaczniesz zbliżać się do granic miasta. Dla ułatwienia można się kierować na dzielnicę La Florida. Wyjście z Oviedo zajmuje około godziny. Po przejściu 4-5 kilometrów dojdziesz do wioski San Lázaro de Paniceres i stąd już zaczynasz wędrówkę, na przemian, drogami asfaltowymi i gruntowymi, rozkoszując się widokami górzystych krajobrazów.
Jeśli planujesz zatrzymać się w Paladin, to informacje poniżej będą istotne dla ciebie dopiero następnego dnia.
Jeśli jednak wyruszyłaś rano z Oviedo, planując dojść od razu do albergue Roca Madre w La Rodriga, to po około 22 kilometrach wędrówki, 3,5 kilometra przed Grado, warto zatrzymać się na obiad w barze Casa Aurina, tuż przed mostem nad rzeką Nalón. Lokalizacja tego miejsca jest tutaj 43.40465, -6.04062.
Miejsce to łatwo jest rozpoznać po duże liczbie stojących samochodów na parkingu. Sam lokal i taras może nie zachwycają swoim wyglądem ale jedzenie jest dobrze przygotowane. Pielgrzymi i wędrowcy najczęściej wybierają menu del dia. Jest smacznie, odpowiednio dużo i niedrogo. Alternatywą jest przejście kolejnych 3,5-4 kilometrów i wybranie odpowiedniego miejsca w Grado.



Camino Primitivo Dzień 2 – Trasa z Paladin do La Rodriga (17 km)
Drugi dzień jest stosunkowo krótki, bo to około 17 kilometrów i około 430 mertów przewyższenia. Wędrówka zajmie Ci około 4 godziny marszu, nie licząc przerw na kawę, jedzenie, fotografowanie czy po prostu relaks. Na końcu tego etapu, w miejscowości La Rodriga, jest pierwsze z moich „magicznych albergues” Roca Madre.
To niewielkie schronisko jest prowadzone przez Diego i Irene, którzy samodzielnie wyremontowali i przygotowali dla pielgrzymów dom z 1834 roku. Tu będzie być może pierwsza Twoja wspólna kolacja i śniadanie z innymi pielgrzymami i wędrowcami.
Poniżej krótka rozmowa w albergue Roca Madre
Camino Primitivo Dzień 3 – Trasa z La Rodriga do Bodenaya (21,5 km)
Dziś przed Tobą do przejścia dystans 21,5 kilometra do miejscowości Bodenaya, do najsłynniejszego chyba albergue na Primitivo, albergue Bodenaya. W porównaniu z dniem wczorajszym, gdzie przewyższeń było około 430 metrów, dziś będzie ich ponad 820 metrów. Sama droga zajmuje około 4,5-5 godzin nie licząc przerw a tych z uwagi na widoki, będzie pewnie sporo.
Poza tym mijając Grado, możesz trafić na czas lokalnego targu i wtedy „przepadniesz” tam na dłuższy czas. Po południu dotrzesz do drugiego, „magicznego” albergues Bodenaya. To wyjątkowe miejsce z wyjątkowo mocną energią jaką wspólnie z pielgrzymami i wędrowcami tworzą Alison i Alberto. To miejsce, w którym od samego wejścia wędrowiec wchodzi w zupełnie inny, magiczny świat. Wystrój jest pełen artefaktów z różnych stron Świata.
Wszystko jest niespieszne i nastawione na ludzi a rozmowy przy kolacji to już zupełnie inny wymiar. Wiem co mówię, bo byłem tu dwukrotnie w październiku 2023 i w maju 2024 i jestem przekonany, że jeszcze tu wrócę.
Poniżej krótka rozmowa w albergue Bodenaya
Camino Primitivo Dzień 4 – Trasa z Bodenaya do El Spin (27,5 km)
Primitivo dobrze jest rozpocząć wędrówką z krótszymi etapami a później, dnia na dzień, zwiększać delikatnie dystans do przejścia. Można powiedzieć, że dzięki temu, Twój organizm łatwiej przyzwyczai się do wysiłku i unikniesz niepotrzebnych kontuzji.
Czwartego dnia czeka Cię przejście 27,5 kilometrów plus około 780 m czyli podobnie jak wczoraj. Celem będzie trzecie „magiczne” albergue na tej drodze – Casa Pascual w El Spin. Sama wędrówka zajmie Ci około 6 godzin marszu a do tego musisz jeszcze dołożyć czas na kawę, obiad, relaks i inne przyjemności, więc dobrze pilnuj czasu bo ani się nie spostrzeżesz a zrobi się późno. Tym bardziej, że musisz jeszcze zrobić zakupy żywnościowe w Campiello, na kolejny dzień jeśli idziesz drogą „por hospitales”.
W Casa Pascual o zatroszczy się o Ciebie Silvia, prawdziwy anioł tej drogi. Tutaj również spędzisz dużo czasu na wyjątkowych i długich rozmowach przy kolacji i winie.
Poniżej krótka rozmowa w albergue Casa Pascual
Camino Primitivo Dzień 5 – Trasa z El Spin do Berducedo (27 km)
Tego dnia poznasz prawdziwe górskie oblicze Camino Primitivo. Przed Tobą owiana legendami i opowieściami, widokowa Ruta Por Hospitales – 27 kilometrów i 1110 metrów przewyższenia. Droga ta jest rekomendowana jedynie przy dobrej pogodzie z uwagi na często występujące na niej mgły i trudności w mocno deszczowej pogodzie.
Choć , jeśli masz dobrą kondycję i nie straszne Ci zimno, wiatr i deszcz to polecam serdecznie bo to piękne wyzwanie. Osobiście przechodziłem ją dwa razy w deszczu i mgle. Było magicznie i zjawiskowo. Na tej drodze możesz też spotkać dzikie konie więc … decyzja należy do Ciebie.
Alternatywą, w przypadku naprawdę złej pogody, będzie, dłuższa o 4,5 kilometra, droga przez Pola de Ande. Przewyższenie będzie na podobnym poziomie.
Nocleg w Berducedo w albergue Camino Primitivo, w którym jednocześnie jest bar i restauracja.
Camino Primitivo Dzień 6 – Trasa z Berducedo do Grandas de Salime (21 km)
Po dosyć trudnym, wczorajszym etapie, przyda się trochę zwolnić i dziś przed Tobą jedynie 21 kilometrów, 680 metrów do góry ale za to 1070 metrów w dół. Idziemy do Grandas de Salime, po drodze mając bardzo długie i widokowe zejście do zbiornika wodnego Salime.
Przy dobrej pogodzie warto zatrzymać się na obiad w hotelu nad jeziorem by kontemplować ciszę i widoki, smakując typowe asturyjskie potrawy. W Grandas de Salime, proponuję na nocleg zatrzymać się w Hostelu Porta de Grandas albo albergue Casa Sanchez.
Camino Primitivo Dzień 7 – Trasa z Grandas de Salime do A Fonsagrada (26,5)
Możesz wyruszyć w drogę od razu albo rozpocząć dzień od śniadania w wyjątkowo ciekawym sklepie kolonialnym jeszcze w Grandas de Salime. Dziś przed Tobą 26,5 kilometra i 900 metrów przewyższenia do Fonsagrady. Sama wędrówka zajmie Ci do około 5,5-6 godzin plus oczywiście czas na obiad i odpoczynki.
Jeśli w pamięci masz wczorajsze długie zejście to dziś droga na przemian będzie prowadziła w górę i w dół tak, że nawet nie odczujesz pokonywanych wysokości. Dopiero ostatnie podejście do Fonsagrady przypomni Ci, że nadal jesteś w rejonie górzystym. Po wejściu do miasta staniesz przed wyborem noclegu w albergue municypalnym, umiejscowionym w klimatycznym zabytkowym budynku czy w nieco droższym Hostelu Casa Cuartel.
Za tym drugim przemawia dobrze wyposażona kuchnia, w której można przygotować kolacje nawet dla większej ilości osób. W mieście jest również dostępna pralnia z dużymi pralkami i suszarkami, gdzie możesz za niewielkie pieniądze wyprać cały Twój dobytek.
Camino Primitivo Dzień 8 – Trasa z A Fonsagrada do O Cadavo (26 km)
Pora opuszczać wiecznie zieloną Asturię i pora wejść do Galicji. Przed Tobą 26 kilometrów i 800 metrów przewyższenia w drodze do O Cadavo. Sama wędrówka zajmie Ci około pięć i pół do sześciu godzin a jak do tego dołożysz czas na wygrzewanie się na słońcu i oglądanie, po raz ostatni, asturyjskich widoków to z sześciu godzin nagle zrobi się osiem albo dziewięć.
Bardzo dobrym pomysłem na nocleg jest albergue San Mateo, dużo miejsc noclegowych, automat do napojów i przekąsek, kuchnia i tyko 250 metrów do restauracji z lokalnymi potrawami, tym razem już galicyjskimi
Camino Primitivo Dzień 9 – Trasa z O Cadavo do Lugo (31 km)
To będzie długi dzień, nie tyle ze względu na przewyższenia bo tych będzie jedynie 550 metrów ale za to droga do przejścia to 31 kilometrów. Przy takim dystansie prawie nie zauważysz różnicy wzniesień. Czas przejścia to około 6 godzin do których musisz dodać kolejne 2-3 godziny na posiłki czy odpoczynki. Warto nie ociągać się podczas drogi, bo u celu dzisiejszego dnia leży Lugo, duże miasto, które na starówce ma sporo do zaoferowania zmęczonym wędrowcom i pielgrzymom.
Camino Primitivo Dzień 10 – Trasa z Lugo do Ferreira (27 km)
Dzisiejszy dzień to droga do Fereira. 27 kilometrów i około 640 metrów przewyższenia ale rozłożone na całej długości etapu więc odnosi ma się wrażenie wędrówki w płaskim terenie. Samo wędrowanie zajmuje około 6,5 godziny i możesz dołożyć do tego dodatkowe 2 godziny na obiad i odpoczynki po drodze.
Trasa jest monotonna i co bardzo ważne przez pierwsze 11 kilometrów nie ma praktycznie żadnych barów czy restauracji, nie wspominając już o sklepach. Po przejściu tego dystansu spotkasz w Vending Casa Zapatero automat z kawą i napojami oraz drobnymi przegryzkami.
Automat jest doglądany przez właściciela, mieszkającego naprzeciwko, który jednocześnie opiekuje się, osiemnastowiecznym kościołem stojącym tuż obok. Co ważne, dla zainteresowanych osób, pan otwiera kościół i pokazuje jego bogate wnętrze.
Camino Primitivo Dzień 11 – Trasa z Ferreira do Ribadiso De Baxio (31 km)
Dzisiejszy dzień będzie dla Ciebie ostatnim, spokojnym dniem na Camino Primitivo, ponieważ w Melide droga połączy się z Camino Frances i na szlaku pojawi się zdecydowanie więcej ludzi. Zarówno tych, którzy idą z cały szlak francuski oraz ci, którzy przechodzą jedynie ostatnie sto kilometrów.
Przed Tobą do przejścia 31 kilometrów i 760 metrów przewyższenia do Ribadiso de Baxio. Aby przejść taki dystans będziesz potrzebować około 7 godzin i dodatkowych 2 godzin na obiad i odpoczynki. Jeśli lubisz owoce morza, to polecam wstąpić w Melide do pulperii na słynne Pulpo de Gallega czyli na ośmiornice po galicyjsku. Są wyjątkowe.
Camino Primitivo Dzień 12 – Trasa z Ribadiso De Baxio do O Pedrouzo (21 km)
Do Santiago zostały Ci tylko dwa dni drogi. Dzisiejszy będzie krótki bo tylko 21 kilometrów około 350 metrów przewyższenia. To niewiele w porównaniu z poprzednimi etapami. Przejście tego dystansu zajmie Ci około 4 godzin a z odpoczynkami i jakąś kawą po drodze , około 6 godzin. Jeśli potrzebujesz spokoju i wyciszenia to znajdziesz go zatrzymując się gdzieś po drodze na dłuższy odpoczynek. Możesz też, wybierając na nocleg Albergue Mirador de Pedrouzo, zrelaksować się pływając w basenie należącym do albergue. Jest dostępny dla osób, które się w niej zatrzymują na noc.

Camino Primitivo Dzień 13 – Trasa z O Pedrouzo do Santiago De Compostela (21 km)
Dzisiejszy dzień polecisz jak na skrzydłach. Ostatnie 21 kilometrów i 360 metrów przewyższenia zajmą Ci około 4-5 godzin wędrówki. Doświadczysz pewnie tego, że im bliżej do Santiago tym bardziej będziesz żałować, że Twoja wędrówka czy pielgrzymka się kończy. Na Placu Obradoiro, w biurze pielgrzyma albo w Katedrze będziesz spotykać ludzi, poznanych w drodze. I wtedy, niejednokrotnie w oku zakręci się łza … Wtedy też pewnie zaczniesz marzyć aby wrócić na szlak tak szybko jak będzie to możliwe.
Na koniec mały prezent.
Poniżej zostawiam Ci link odzwierciedlający trasę z Oviedo do Santiago de Compostela na aplikacji mapy.cz
Zainstaluj alplikacje mapy.cz i kliknij tutaj – Camino Primitivo śladami Wojciecha Warzechy
A tutaj znajdziesz krótki filmik jak wygodnie korzystać tej mapy i wgranego śladu, w przypadku zagubienia lub pomylenia drogi – Co zrobić kiedy zgubię się na Camino?
Camino Primitivo – Dziennik Pokładowy – Opinie, relacje i przemyślenia z każdego dnia z trasy
- Camino Primitivo Przewodnik – Dziennik Pokładowy dzień 0 – zobacz film
- Camino Primitivo Przewodnik – Dziennik Pokładowy dzień 1 – zobacz film
- Camino Primitivo Przewodnik – Dziennik Pokładowy dzień 2 – zobacz film
- Camino Primitivo Przewodnik – Dziennik Pokładowy dzień 3 – zobacz film
- Camino Primitivo Przewodnik – Dziennik Pokładowy dzień 4 – zobacz film
- Camino Primitivo Przewodnik – Dziennik Pokładowy dzień 5 – zobacz film
- Camino Primitivo Przewodnik – Dziennik Pokładowy dzień 6 – zobacz film
- Camino Primitivo Przewodnik – Dziennik Pokładowy dzień 7 – zobacz film
- Camino Primitivo Przewodnik – Dziennik Pokładowy dzień 8 – zobacz film
- Camino Primitivo Przewodnik – Dziennik Pokładowy dzień 9 – zobacz film
- Camino Primitivo Przewodnik – Dziennik Pokładowy dzień 10 – zobacz film
- Camino Primitivo Przewodnik – Dziennik Pokładowy dzień 11 – zobacz film
- Camino Primitivo Przewodnik – Dziennik Pokładowy dzień 12 – zobacz film
- Camino Primitivo Przewodnik – Dziennik Pokładowy dzień 13 – zobacz film
Camino Primitivo – relacja widokowa z każdego dnia
- Camino Primitivo – Dzień 0 | 2024
- Trasa z Oviedo do Paladin Camino Primitivo | dzień 1 2024
- Trasa z Paladin do La Rodriga | Camino Primitivo dzień 2 | 2024
- Trasa z La Rodriga do Bodenaya | Camino Primitivo dzień 3 | 2024
- Trasa z Bodenaya do El Spin | Camino Primitivo dzień 4 | 2024
- Trasa z El Spin do Berducedo | Camino Primitivo dzień 5 | 2024
- Trasa z Berducedo do Grandas de Salime | Camino Primitivo dzień 6 | 2024
- Trasa z Gransas de Salime do A Fonsagrada | Camino Primitivo dzien 7 | 2024
- Trasa z A Fonsagrada do O Cadavo | Camino Primitivo dzien 8 | 2024
- Trasa z O Cadavo do Lugo | Camino Primitivo Dzien 9 | 2024
- Trasa z Lugo do Ferreira | Camino Primitivo dzien 10 | 2024
- Trasa z Ferreira do Ribadiso De Baxio | Camino Primitivo dzien 11 | 2024
- Trasa z Ribadiso De Baxio do O Pedrouzo | Camino Primitivo dzień 12 | 2024
- Trasa z O Pedrouzo do Santiago De Compostela | Camino Primitivo Dzień 13 | 2024
Podsumowanie Camino Primitivo: DYSTANS I KOSZTY
Moje Camino Primitivo dobiegło końca.
Na początek trochę statystyki.
- Czas – 12 dni wędrówki +1 dzień w Santiago
- Łącznie na szlaku przeszedłem 328 km
- Około 5000 m przewyższeń
- Prawie 93 godziny w drodze
- Liczba zrobionych kroków- 443.348
Koszty:
- Transport, autobus, posiąg i taksówką 1251 zł
- Koszty albergues 184 € w tym 2 noce w Santiago po 24 każda
- Średni dzienny koszt noclegu to 14€; średni koszt noclegu bez Santiago 11,30€
- Koszty jedzenia 309 € ; średni dzienny koszt 23,7€; średni dzienny koszt bez Santiago 21€
- Pozostałe wydatki (nie licząc pamiatek) 27€
- Łącznie wydatki 520€ + 1251 zł. Razem 3570 zł.
Trzy najlepsze miejsca na trasie to albergues: Roca Madre, Bodenaya i Casa Pascual. Wszystkie donativo, nocleg razem z kolacją i śniadaniem i najlepszą atmosferą na całej trasie. Jeśli wybierasz się na Camino Primitivo to polecam serdecznie. To wyjątkowe miejsca z prawdziwym duchem Camino. Bez zbędnej przesady, można powiedzieć, że można się w nich zakochać.
Primitivo to jedna z bardziej wymagających tras caminowych. Jest cicha i spokojna. Dającą dużo satysfakcji, rzucająca wyzwanie i bardzo klimatyczna. Bardzo dobra do wyciszenia i kontemplacji. Jest również kapryśna pogodowowo więc warto się na to przygotować.
Nie spotkasz tu ludzi, którzy idą do Santiago jedynie po compostelkę, bo to za długa i za trudna trasa. Miałem szczęście spotkać tu ludzi o podobnym do mojego, podejściu do wędrowania i podróżowania. Ludzibz różnych stron świata i w bardzo różnym wieku. Myślę, że po głębszym poznaniu każda z tych osób była na swój sposób wyjątkowa.
Chcesz dowiedzieć się jak kompleksowo przygotować się do swojego pierwszego Camino?
Sprawdź mój podręcznik. Wszystkiego dowiesz się ze strony poniżej

Camino przewodnik – sprawdź najważniejsze porady przed pierwszym Camino
- Co zabrać na camino de santiago – gotowa lista do pobrania po zapisie na newsletter –
- Camino z porto do santiago | Przewodnik – trasa portugalska dzień po dniu
- Darmowy poradnik jak się przygotować na pierwsze Camino – zaplanuj swoje samodzielne Camino –
- Camino przewodnik – zamów swoją kopię książki
Masz pytana odnośnie trasy na Camino? Nie wiesz którą drogę wybrać?
Koniecznie napisz w komentarzu a ja z chęcią pomogę.
14 komentarzy
Cześć Wojtku, mam pytanie odnośnie camino Primitivo- ilości dni wędrówki. Szedłeś 12 dni a wiadomo jesteś wytrawnym piechurem.???? Czy jest szansa na skrócenie wędrówki ? Ewentualnie o ile i na jakich odcinkach można to zrobić? Na pewno chce przejść promitivo, ale nie wiem czy będę dysponowała tyloma dniami ?
Cześć Aniu, skrócić drogę zawsze można, czyli będziesz musiała podjechać trochę. Gdzie zacząć, to będzie zależało od Ciebie a dokładniej ile dni chcesz przeznaczyć na wędrówkę i ile kilometrów dziennie jesteś w stanie realnie przejść każdego dnia, biorąc pod uwagę przewyższenia na tej trasie. Chętnie pomoge Ci coś zaplanować ale najpierw zastanów się nad tymi dwoma parametrami.
Hej Wojtek!
Świetny „wstęp” do książki. Czekam cierpliwie aż się ukaże. Górski charakter Primitivo, zmusi mnie do zmiany i porzucenia złych nawyków 😉 Primitivo woła mnie po Twoim tekście jeszcze donośniej. Pozdrawiam serdecznie, Buen Camino/Ultrea
Cześć, Primitivo to na prawdę wyjątkowa droga. Szedłem nią 2 razy w odstępach sześciu miesięcy i znowu bym tam poszedł. Polecam ją kazdemu, ale nie jako tę na pierwszy raz.
P.S. zastanawiam się jakież to „złe nawyki” będziesz chciał zmieniać 🤣🤣🤣
Pozdrawiam
Wojtek
Kiedy będzie dostępny przewodnik „Camino Primitivo – śladami Wojtka Z Plecakiem Bez Biura”?
Obecnie kończę sprawdzanie części merytorycznej. Później przewodnik musi ptrzejśc przez korektę i skład. Jak to będzie gotowe musze sprawdzić czy będzie zapotrzebowanie jedynie na e-booka czy równiez na wersję papierową. Planuję aby był dostępny od połowy listopada.
Witam !
Mam pytanie , bardzo bym chciała skrócić odcinki od Bodenaya do Berducedo. Oraz z Grandas do Ferreira. Czy jest taka możliwość, głównie chodzi o noclegi i posiłki, sklepy. Pozdrawiam. Idę 2 raz na Camino 60+
Idąc z Bodenaya możesz, przed Berducedo, zatrzymać się w Tineo i El Spin. Tu polecam fantastyczne albergue Casa Pascual. Sklepy i restauracje znajdziesz w Tineo i ostatni w Campiello jakieś 800 metrów przed El Spin. Na odcinku z Grandas de Salime do A Fonsagrada niestety juz tak nie jest. 5 kilometrów za Grandas jest schronisko młodzieżowe w Castro. Pozdrawiam. Jeśli szukasz aktualnych informacji to zapraszam do mojej grupy na FB „Camino pierwszy raz , z plecakiem bez biura”
Dziękuję bardzo. Jestem na grupie i kupiłam książkę. A może proszę o podpowiedź które odcinki trzeba przejść w całości bo nie można ich skrócić. Pozdrawiam
To wszystko zależy od tego jakie maksymalne odcinki chcesz dziennie pokonywać. Nie da sie tak jednoznacznie odpowiedzieć, bo możesz sobie zaplanować przejście w więcej etapów. Standardowo robi się to w 12-14 dni ale można dłużej Obecnie kończę pisać przewodnik o Primitivo i będzie dostępny pod koniec listopada.
Cześć Wojtku!
W komentarzach padają pytania o możliwość skrócenia czasu przejścia CP. Ja zadam pytanie odwrotne czy jest możliwość wydłużenia czasu. Część odcinków wydzielonych w przewodniku ma grubo ponad 20 km (dwa nawet 31). Czy wydzieliłeś je ze względu na bazę noclegowo-gastronomiczną czy tak było najlogiczniej? Czy mógłbyś zawrzeć w przewodniku sugestie jak rozsądnie wydłużyć lub skrócić trasę, biorąc pod uwagę noclegi , jedzenie i możliwość zaopatrzenia (sklepy, kawiarnie).
Jakiego programu używasz do graficznej wizualizacji przebytej drogi?
Pozdrawiam serdecznie
Wiola.
Cześć Wiola!
to wszystko zależy od tego jaki maksymalny dystans dzienny chciałabyś przejśc. Dla mnie takie dzienne przejścia 25-30 kilometrów i więcej nie stanowią problemu. Rozumiem, że dla niektórych mże to być za dużo. Na większości proponowanych etapów, można znaleźć miejscowości pośrednie ze schroniskami. Jednak nie na wszystkich. Odrębną kwestią jest to, że część z nich będzie albo w oddaleniu od szlaku albo ceny będą wyższe. Nie skróci sie dystansu Por Hospitaales, bo tam nic nie ma po drodze z miejsc noclegowych. Mozna iść przez Pola de Ande jako alternatywa. Ta sama sytuacja między Borres a Grandas de Salime i między Grandas de Salime a A Fonsagrada. Co prawda jest możliwość spania po 5-ciu kilometrach ale to chyba nie ma sensu. Dalek między A Fonsagrada a O Cadavo ta sama sytuacja. Za O Cadavo kolejne albergue jest za 8 kilometrów a później dopiero Lugo (w przyzwoitej cenie). Etam z Lugo do Ferreiry mozna by skrócić o 8-9 kilometrów i zatrzymać się wSan Roman de Retorta. Później już da się robić krótsze odcinki.
Mapy, które będą w przewodniku oraz wykres profilu drogi pochodzą z mojego zegarka Garmin i wykorzystują OpenStreetMap. Są też oddzielnie zaznaczone miejscowości, gdzie jest sklep, bar, restauracja czy apteka.
Pozdrawiam serdecznie
Wojtek
Hej. Mam pytanie odnośnie noclegów. Planuje camino primitivo w lipcu zastanawiam się czy jest możliwość wcześniejszego rezerwowania noclegów m.in we wspomnianych Roca Madre, Bodenaya i Casa Pascual. Czy poprostu oddać się drodze i planować z dnia na dzień ?
Cześć, zdecydowanie polecam zrobić rezerwację. W każdej z nich jest maksymalnie 12 łóżek. Możesz to zrobić np. przez WhatsApp. To moim zdaniem najlepszą forma. Polecam Ci też mój przewodnik o Primitivo https://ksiazka.zplecakiembezbiura.pl/przewodnik-camino-primitivo/